کودتای آمریکایی در ایران

سال ۱۹۵۰ با روی کارآمدن دولت مردمی مصدق در ایران کشور به سمت استقلال و در اختیار گرفتن منافع حاصل از فروش منابع طبیعی خود که تا آن موقع در اختیار بریتانیا بود، حرکت کرد. پس از آن که درسال 1951 نفت ایران ملی شد، بریتانیا به طور مخفیانه از ایالات متحده آمریکا درخواست کمک کرد. مصدق که از نقشه‌ پنهان بریتانیا و آمریکا برای نفت ایران مطلع نبود، قصد داشت برای تثبیت تسلط بر منابع نفتی در برابر دست اندازی‌های احتمالی بریتانیا از آمریکا کمک بگیرد. اما سازمان سیا در سال ۱۹۵۳ میلادی یا 1332 شمسی به طور غیر منتظره‌ای با اجرای عملیاتی به نام آژاکس زمینه را برای کودتای نظامی و بازگرداندن محمدرضاشاه، که آن زمان از کشور خارج شده بود، فراهم کرد. کرمیت روزولت، که مامور انجام این ماموریت توسط سیابود، بعدها در مصاحبه‌ای گفت که برای انجام این ماموریت یک میلیون دلار پول نقد با خود به ایران آورده بود که به طور تعجب‌آوری تنها با خرجِ 60 هزار دلار از آن این کودتا به موفقیت رسید.^{1و2و3و4و5}